Od momentu pojawienia się informacji, że może zostać wprowadzony limit płatności gotówką, to zagadnienie wciąż budzi spore zainteresowanie wśród przedsiębiorców oraz pozostałych osób wykonujących transakcje na co dzień. Możliwym zmianom legislacyjnym zaczęły się czujnie przyglądać zwłaszcza branże, w których nadal przeważa obrót gotówkowy. Dowiedzmy się, jakie przepisy aktualnie obowiązują i jakie są oczekiwania względem zmian w tym zakresie.
Czym są limity płatności gotówką?
Działalność gospodarcza i przeprowadzane w związku z nią transakcje płatnicze, podlegają konkretnym przepisom. Regulują one obowiązki przedsiębiorców, warunki przyjmowania zapłaty oraz jej rozliczania. Wśród najbardziej istotnych możemy wymienić artykuł 19 ustawy Prawo przedsiębiorców z 6 marca 2018 r., zgodnie z którym dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą powinno odbywać się za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w sytuacji gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
- jednorazowa wartość transakcji, niezależnie od liczby płatności z niej wynikających, przekracza równowartość 15 000 zł.
Oznacza to, że przedsiębiorcy muszą przestrzegać określonego limitu płatności gotówką, który wynosi 15 000 zł – przy czym należy zaznaczyć, że powyższy przepis dotyczy transakcji odbywających się między przedsiębiorcami.
Do tego dochodzi kwestia: klient zagraniczny a limit płatności gotówką. Ograniczenie dotyczy także transakcji między przedsiębiorcami krajowymi i zagranicznymi. Jeżeli jest ona przeprowadzana w walucie obcej, konieczne jest przeliczenie kwoty na złotówki zgodnie ze średnim kursem walut obcych ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Limit płatności gotówką dla osób fizycznych i przedsiębiorców – czy jest różnica?
Wspomniany wyżej artykuł 19 ustawy Prawo przedsiębiorców, w prosty sposób przedstawia obowiązujący obecnie limit płatności gotówką dla przedsiębiorców. Dotyczy on różnych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, w tym przedsiębiorców jednoosobowych wpisanych do CEIDG, spółek handlowych, wspólników spółek cywilnych, fundacji oraz innych podmiotów figurujących w rejestrze przedsiębiorców KRS. Przestrzegać musi go również zagraniczny oddział polskiego przedsiębiorcy, nawet jeśli transakcje zachodzą za granicami Polski z przedsiębiorcą zagranicznym. Wyjątek stanowią kompensata i wymiana barterowa, które jako inna forma regulowania wzajemnych zobowiązań, nie podlegają ograniczeniu.
Jeśli chodzi o limit płatności gotówką dla osób fizycznych, należy wiedzieć, że obecnie w polskim prawie brak jest przepisów określających wysokość takich transakcji, a wprowadzenie wcześniej planowanego limitu 20 tys. zł uchylono. Z tego powodu, płatność między firmą a konsumentem jest możliwa na dowolną kwotę. Warto jednak pamiętać, że o sposobie zapłaty decyduje kupujący – ma on prawo wybrać gotówkę lub jedną z metod bezgotówkowych.
Limit płatności gotówką między osobami fizycznymi również nie jest regulowany przez polskie przepisy. Transakcje mogą być wykonywane gotówką lub w formie bezgotówkowej, a w ich obszarze nie planuje się wprowadzać ograniczeń wysokości kwoty.
Dlaczego wprowadzono limit płatności gotówką?
Ministerstwo Finansów wskazuje, że wprowadzenie tego ograniczenia ma sprzyjać dalszemu rozwojowi płatności elektronicznych, co jest kluczowe dla budowania nowoczesnej gospodarki cyfrowej. Wśród korzyści takiego rozwiązania wymienianie są także redukcja szarej strefy, co przekłada się na wyższe dochody państwa z podatków oraz tym samym, umacnianie się naszej krajowej pozycji gospodarczej. Dodatkowo transakcje bezgotówkowe eliminują konieczność liczenia gotówki oraz zwiększają poziom bezpieczeństwa poprzez brak potrzeby przechowywania jej dużej ilości w punkcie działalności przedsiębiorcy. Limit płatności gotówką może stanowić też barierę dla przestępczości finansowej, szczególnie tej związanej z dużymi sumami pieniędzy.
Zmniejszenie dotychczasowego limitu zostało zaproponowane w ramach Polskiego Ładu, początkowo z planem wprowadzenia zmian już w 2023 roku. Później decyzję o bardziej restrykcyjnych limitach przesunięto na 2024 rok, aby jeszcze w bieżącym roku jednak ją uchylić. Uzasadniono to ryzykiem zaszkodzenia małym i mikroprzedsiębiorcom, którzy w konsekwencji ograniczeń byliby narażeni na zaniechanie transakcji ze strony klienta.
Limit płatności gotówką 2024 r.
Wprowadzenie kontrowersyjnego obniżenia limitów płatności gotówką z 15 do 8 tys. zł dla przedsiębiorców, które miało zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku, w skutek opublikowanej nowelizacji – nie dojdzie do skutku. Dotyczy to także limitu transakcji gotówkowej o wartości powyżej 20 tys. zł brutto dla osób fizycznych, wprowadzającego tym samym obowiązek korzystania z terminala płatniczego lub przelewów bankowych. Stało się tak za sprawą oficjalnie opublikowanej w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1414 ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r., zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, a także ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
