Transakcje bezgotówkowe to bardzo popularne rozwiązanie. Jak wskazuje międzynarodowe badanie ,,Postawy wobec form płatności”, zlecone przez eService, prawie 7 na 10 Polaków dokonuje płatności elektronicznych, ponieważ uważa je za szybkie i wygodne. Głównym powodem wyboru gotówki jest natomiast brak możliwości dokonania płatności elektronicznej w sklepie lub punkcie usługowym. Wśród Polaków dominują jako preferowany sposób płatności zarówno w tradycyjnych sklepach, jak i podczas zakupów w internecie. Właśnie dlatego warto wprowadzić możliwość dokonywania transakcji bezgotówkowych.
Transakcje bezgotówkowe - co to jest?
Na początek odpowiemy na pytanie „transakcje bezgotówkowe - co to jest?”. Są to rozliczenia finansowe - przez nie środki pieniężne są przenoszone z jednych rachunków bankowych na inne, bez wykorzystania fizycznej gotówki. Proces odbywa się w formie zapisów na kontach bankowych rozliczających się stron.
To, co łączy wszystkie płatności bezgotówkowe, to wykorzystanie pieniądza w wersji elektronicznej, a nie jego fizycznego odpowiednika. Oznacza to, że musisz mieć przy sobie kartę płatniczą lub smartfon czy smartwatch.
Pod pojęcie transakcja bezgotówkowa kryje się polecenie przelewu, polecenie zapłaty, zlecenie stałe, przelew elektroniczny, płatność kartami debetowymi i kredytowymi.
Jakie są różnice między transakcjami bezgotówkowymi a gotówkowymi?
Transakcje gotówkowe polegają na fizycznym przekazywaniu pieniędzy w postaci banknotów i monet. Są one natychmiastowe i nie wymagają żadnych pośredników, co oznacza brak potrzeby korzystania z banków czy instytucji finansowych. Jest to metoda tradycyjna, uważana za bardziej anonimową, ale z drugiej strony może być mniej bezpieczna ze względu na ryzyko kradzieży lub zgubienia gotówki.
Z kolei operacje bezgotówkowe odbywają się za pośrednictwem cyfrowych środków płatniczych, takich jak karty płatnicze, przelewy bankowe czy aplikacje mobilne. Są one wygodne, często szybsze i umożliwiają dokonywanie zakupów online. Dodatkowo, transakcje te są zazwyczaj bardziej bezpieczne dzięki różnym zabezpieczeniom, takim jak kody PIN, uwierzytelnianie dwuskładnikowe czy systemy przeciwdziałające oszustwom.
Pod względem śledzenia wydatków, rozliczenie bezgotówkowe oferuje większą przejrzystość, ponieważ wszystkie operacje są rejestrowane, co ułatwia zarządzanie finansami osobistymi. W przypadku gotówki trudniej kontrolować historię wydatków, co może prowadzić do nieoczekiwanych braków w budżecie.
Bezgotówkowe formy płatności
Operacje bezgotówkowe mogą odbywać się na wiele sposobów. Formy płatności bezgotówkowej, z których najczęściej korzystamy, to:
- karty płatnicze (debetowa, kredytowa, obciążeniowa i przedpłacona),
- przelewy elektroniczne
- płatności smartfonem.
Co ciekawe, po upływie pierwszego kwartału 2021 r. Narodowy Bank Polski podał, że aktywnych kart w Polsce jest około 44,8 milionów, czyli więcej niż samych obywateli.
Transakcje bezgotówkowe to także popularny BLIK. Polega on na generowaniu krótkoterminowych 6-cyfrowych kodów, które wprowadza się np. do terminala w sklepie czy na stronie internetowej w polu płatności BLIK, a następnie zatwierdza płatność w aplikacji mobilnej.
Bardzo popularne płatności bezgotówkowe to również tradycyjny przelew internetowy wykonywany z konta bankowego. Wielu Polaków korzysta też z szybkiego przelewu, czyli pay-by-link, który jest udoskonaleniem tradycyjnych przelewów online.
Coraz większą popularność zdobywają mobilne formy płatności bezgotówkowej oraz tzw. e-portfele. Pierwsze z nich realizowane są za pomocą aplikacji instalowanych na smartphonach, a elektroniczny portfel przypomina działanie kart przedpłaconych.
Jakie są aktualne trendy w obszarze płatności bezgotówkowych?
Aktualne trendy w obszarze pieniądza bezgotówkowego obejmują przede wszystkim rosnącą popularność płatności mobilnych oraz cyfrowych portfeli. Konsumenci coraz częściej korzystają z technologii NFC, umożliwiającej szybkie i wygodne dokonywanie transakcji za pomocą smartfonów i smartwatchy. Kolejnym istotnym trendem jest rozwój bankowości online oraz aplikacji fintechowych, które oferują innowacyjne rozwiązania, takie jak natychmiastowe przelewy międzybankowe czy pieniądze na żądanie.
Dużą rolę odgrywa także dojrzewanie biometrii jako środka autoryzacji płatności – skanowanie odcisków palców czy rozpoznawanie twarzy staje się standardem bezpieczeństwa w wielu urządzeniach. Wszystko to idzie w parze z rosnącym naciskiem na bezpieczeństwo transakcji oraz ochronę danych osobowych, co stało się priorytetem zarówno dla dostawców usług płatniczych, jak i samych konsumentów.
Jakie są zalety i wady transakcji bezgotówkowych?
Rozliczenia bezgotówkowe, które stają się coraz bardziej powszechne w dzisiejszym społeczeństwie, mają zarówno swoje zalety, jak i wady. Oto kilka z nich:
Zalety:
- wygoda – pieniądz bezgotówkowy eliminuje potrzebę noszenia przy sobie gotówki, co ułatwia codzienne zakupy i płatności,
- szybkość – proces płatności bezgotówkowych jest zazwyczaj szybszy niż tradycyjne metody, takie jak płacenie gotówką,
- bezpieczeństwo – płatności elektroniczne zmniejszają ryzyko kradzieży gotówki i umożliwiają monitorowanie transakcji w czasie rzeczywistym,
- dostępność – możliwość dokonywania płatności z dowolnego miejsca za pośrednictwem telefonu lub karty,
- śledzenie wydatków – aplikacje bankowe i inne narzędzia cyfrowe umożliwiają łatwe śledzenie wydatków i zarządzanie budżetem.
Wady:
- narażenie na cyberprzestępczość – istnieje ryzyko kradzieży danych lub oszustw przez internet,
- zależność od technologii – transakcje bezgotówkowe wymagają dostępu do technologii, co może być
problematyczne w przypadku awarii systemu lub braku dostępu do internetu, - brak anonimowości – operacje bezgotówkowe są rejestrowane, co może prowadzić do utraty prywatności użytkownika,
- opłaty transakcyjne – niektóre formy płatności bezgotówkowych mogą wiązać się z dodatkowymi opłatami lub prowizjami,
- wykluczenie niektórych grup społecznych – osoby starsze lub te, które nie mają dostępu do nowoczesnych technologii, mogą mieć trudności z adaptacją do systemu płatności bezgotówkowych.
Czy transakcje bezgotówkowe są bezpieczne?
Bezpieczeństwo jest jednym z najważniejszych aspektów akceptowania i rozliczania płatności bezgotówkowych i absolutnym priorytetem w codziennej działalności agentów rozliczeniowych. Aby bezpiecznie, szybko i niezawodnie realizować te zadania, niezbędne jest wdrożenie przez nich szeregu bardzo zaawansowanych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych oraz, co równie ważne, ich stały rozwój, monitorowanie i regularny audyt prowadzony przez wyspecjalizowane organizacje nadzoru i certyfikacji.
O ile procesy płatnicze realizowane przez organizacje i instytucje finansowe są dobrze zabezpieczone, to niestety nie zawsze to samo można powiedzieć o samych posiadaczach kart i użytkownikach dostępnych form płatności bezgotówkowych. I nie ma znaczenia, czy weźmiemy pod uwagę transakcje bezgotówkowe czy tradycyjny obrót gotówkowy. Chyba każdy z nas kiedyś znalazł się na celowniku przestępców, którzy za pomocą phishingu, socjotechnik, a nawet „tradycyjnych” kradzieży kieszonkowych próbowali ukraść nam pieniądze. W każdej tego typu sytuacji ważne są nasze nawyki, ostrożność i zachowania związane z bezpieczeństwem.
Odpowiedzialne podmioty działające na rynku usług płatniczych, bankowych czy finansowych mają tego świadomość i wprowadzają szereg rozwiązań zwiększających poziom ochrony konsumentów. Ważną rolę pełni tu dyrektywa PSD2, która wyznacza współczesne standardy bezpieczeństwa. Niemniej jednak nawet najbardziej zaawansowane zabezpieczenia nie będą wystarczające w sytuacji, w której sami oddamy złodziejowi klucz do naszego sejfu.
Przykłady płatności bezgotówkowych w codziennym życiu
Łatwe w użyciu i wdrożeniu, a przy tym przystępne cenowo rozwiązania płatnicze mogą znacząco usprawnić przyjmowanie należności za produkty i usługi oraz obniżyć koszt obsługi sprzedażowej. Mogą one być wykorzystywane w wielu branżach i modelach biznesowych, a zwłaszcza tam, gdzie fizyczna lub osobista dostawa nie jest możliwa lub konieczna. Podobnie w przypadku, w którym ze względu na charakter biznesu zazwyczaj czekamy na zapłacenie faktury, gdy zamówienia zbieramy telefonicznie lub mailowo lub kiedy systematycznie pobieramy opłaty np. za usługi edukacyjne, transportowe czy parkingowe. Innowacyjne i niedrogie technologie mogą stać się filarem działania firmy, dając klientom lepsze doświadczenie w interakcji z nami oraz przyczyniając się do wzrostu ich lojalności.
Co o transakcjach gotówkowych w Polsce mówią liczby
W walce o klienta kluczowy jest rozwój nowych kanałów sprzedaży. Prym wiodą tu kanały cyfrowe i towarzyszące im metody płatności, które cieszą się ogromną popularnością w naszym kraju. Prawie 90% Polek i Polaków skorzystało w 2022 roku z co najmniej jednej formy płatności bezgotówkowej. W praktyce wszyscy deklarują, że są otwarci na ich używanie. Według badań, najważniejsze dla klientów pozostają równocześnie bezpieczeństwo i łatwość obsługi. Już dziś dostępne są różnego rodzaju narzędzia i aplikacje do zdalnego przyjmowania płatności. Można z nich z powodzeniem korzystać, nawet kiedy nie posiadamy sklepu internetowego. Są tanie i banalnie proste w obsłudze, a zamawiając je u wiarygodnego dostawcy można liczyć na pomoc w doborze optymalnego rozwiązania. Niektórzy udostępniają nawet możliwość darmowego ich testowania, co może być istotne przy podjęciu decyzji.
Biorąc pod uwagę wyniki badań prowadzonych wśród polskich konsumentów, nie sposób pominąć ich potrzeb. Zdecydowana większość spośród nich oczekuje możliwości zapłacenia kartą w każdym miejscu, w którym robi zakupy lub reguluje rachunki. Z badania „Postawy wobec form płatności”, zrealizowanego przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie eService wynika, że sklepy oferujące transakcje bezgotówkowe są postrzegane przez polskich konsumentów w sposób wyraźnie pozytywny – aż 80% respondentów uważa je za nowoczesne, a 76% sądzi, że jest to wyraz dbałości o potrzeby konsumenta. Stąd nie trudno przewidzieć, że tam, gdzie nie da się zapłacić kartą, coraz trudniej będzie o klientów.
Aż 92% Polaków korzysta z tradycyjnych kart płatniczych, co sprawia, że w tej kategorii zaliczamy się do ścisłej europejskiej czołówki, ustępując o zaledwie jeden procent Czechom i Portugalczykom (93%).
